Tim (22) is een slimme, welbespraakte jongen. Ondanks zijn diagnose pdd-nos, haalt hij met gemak een havo-diploma in het speciaal onderwijs. Maar hij wil verder. Zijn droom is een hbo-studie. Na twee mislukte pogingen, hbo biologie en werktuigbouwkunde, raakt hij in de put. De sfeer thuis is niet te genieten. Er zijn heftige ruzies en Tim trekt zich steeds vaker terug op zijn kamer. Zijn ouders vragen om hulp bij de gemeente Nuenen.

Gemeente Nuenen
Bij de gemeente zien ze de ernst van de situatie in. Tim krijgt ambulante begeleiding toegewezen voor 4 uur in de week. Eerst vanuit een pgb, later vanuit de Wmo. Hij kan kiezen uit twee organisaties en kiest voor Bijzonder Jeugdwerk. “Met de begeleider van BJ, Marcel van Gorp, had ik meteen een klik. Hij is heel persoonlijk en direct, maar ook rustig.”

Moeite met werkdruk
Tim vertelt over zijn afgebroken studies: “Het hbo is zo anders dan de havo. Slechts een paar contacturen in de week en verder heel veel zelforganisatie. Ik had al snel geen overzicht meer. Er was weinig ondersteuning van school, de werkdruk werd steeds groter. Binnen een paar maanden ben ik gestopt. Toen Marcel bij ons thuis kwam, was ik moe en down. Ik wilde niks meer. De psycholoog die ik al een tijdje bezocht, begon over anti-depressiva, maar dat zag ik niet zitten.”

Daginvulling en contacten
Marcel krijgt de opdracht om te werken aan een daginvulling voor Tim en het verbeteren van de contacten thuis. Tim: “Gelukkig kwam Marcel niet gelijk met een plan. Dan was het zeker niet gelukt. Het ging stap voor stap. Hij luisterde eerst naar mij, dat vond ik prettig. We hebben elkaar beter leren kennen en ik ging hem waarderen. Ik ben niet altijd de makkelijkste, maar Marcel mag bijna alles tegen me zeggen. Hij port en prikt, net zo lang tot ik in actie kom. Hij kreeg me zover dat ik ging solliciteren. Hij pushte me, gaf me deadlines. Zo van ‘Als ik maandag kom, dan heb je dat en dat geregeld’. Hij heeft me daarmee erg geholpen, want uit mezelf kan ik niet goed plannen en organiseren. Als ik geen druk voel, gebeurt er niks.”

Spiegel voorhouden
Een paar maanden lang heeft Tim allerlei baantjes, van opruimwerkzaamheden bij een bouwbedrijf tot auto’s tellen bij de gemeente. Marcel geeft hem tips hoe hij zich anders kan opstellen in contacten en houdt hem regelmatig een spiegel voor. “Hij legt me eerst uit wat er speelt en laat me dan zelf nadenken over een oplossing. Dat werkt goed, want ik heb een hekel aan mensen die zeggen ‘je moet dit, je moet dat’.” Ook met de ouders van Tim zijn er vruchtbare gesprekken, waardoor de sfeer in huis verbetert.

Nieuwe studie proberen
Ondertussen doet Tim een studiekeuzetest bij een bureau. Dat wordt een grote teleurstelling. “In Jip en Janneke-taal werd me verteld dat ik maar beter een mbo-studie kon gaan doen.” Hij is boos, voelt zich niet serieus genomen en besluit om toch weer een hbo-studie op te pakken. Ditmaal een hbo-opleiding tot docent geschiedenis. Hij vraagt Marcel om hem te begeleiden bij het plannen en organiseren. Het studeren loopt in eerste instantie lekker. Door twee keer per week samen de planning door te spreken, weet Tim het overzicht te bewaren. Hij ligt goed in de groep, haalt zijn tentamens en samen met Marcel gaat hij zich zelfs oriënteren op begeleid zelfstandig wonen voor studenten met autisme.

Uitgeput na een lange lesdag
Een tijdlang lijkt het goed te gaan, maar rond februari blijkt Tim doodmoe en uitgeput. Na een lange schooldag komt er niks meer uit zijn handen. “Ze dachten eerst nog aan Pfeiffer, maar het bleek toch mijn studie te zijn. Het treinreizen, uren achter elkaar concentreren, stagelopen op een school, lessen voorbereiden, communiceren met anderen, het was me gewoon teveel. Alles stapelde zich op als een sneeuwbal. Ik merkte dat ik niet meer aan de verwachtingen kon voldoen.”
Met spijt in zijn hart besluit Tim te stoppen met de studie. “De school wilde me graag houden, maar ik kon niet meer. Het is jammer, maar achteraf is dit toch de beste beslissing geweest. Als ik met de studie was doorgegaan, was alles ingestort. Ik weet nu dat een bepaalde vorm van leren echt niet bij me past.”

Stoppen met studie
Er breekt een nieuwe periode aan, waarin Tim zijn teleurstelling moet verwerken. De decaan van school is met hem begaan en biedt Tim een beroepskeuzetraining aan. Marcel helpt hem ondertussen om zich te herpakken en werk te gaan zoeken. Dat lukt. Tim mag aan de slag bij Ziggo Helpdesk. Daarnaast werkt hij een paar uur per week in een drankenwinkel. Zo hoeft er geen uitkering te worden aangevraagd. “Bij Ziggo kan ik zelf mijn werktijden indelen. Dat is heel fijn, want ik kan me niet lang achter elkaar concentreren. Het werken in de drankenwinkel gaat ook goed. Het is er rustig, niet teveel prikkels.”
Samen met Marcel gaat hij nieuwe doelen stellen voor de toekomst en denkt hij na over een opleiding die bij hem past. “Toch iets met BBL, denk ik. In ieder geval wil ik voor 31 december op mezelf wonen. Marcel gaat me hierop voorbereiden. Er komen dan heel veel taken op je af: boodschappen, koken, huishouden, administratie….Het lijkt me best moeilijk om het overzicht te houden. Toch hoop ik dat ik straks zonder begeleiding kan.”

Stijgende lijn
De moeder van Tim vindt dat de ondersteuning heel vruchtbaar is geweest. “Buitenstaanders denken vaak ‘het zal wel meevallen’, maar niks is zo erg als een kind dat down is en zich helemaal terugtrekt. We hebben een zware periode doorgemaakt en zonder begeleiding hadden we het echt niet gered. Gelukkig zit er nu een stijgende lijn in. Tim heeft werk, een leuke vriendengroep en hij hoeft niet meer naar de ggz. En hij kan heel veel dingen wél. Hij kan bijvoorbeeld goed met geld omgaan. En als ik zie hoe hij een ‘High Beer’ organiseert voor zijn vrienden, dat doet ie zo leuk, petje af gewoon.” Tim vindt ook dat het nu beter gaat. “Ik vind mezelf veel pro-actiever dan vroeger. En mijn vrienden zeggen dat ik rustiger ben geworden.” Zijn moeder: “Tim hoeft voor mij geen professor te worden, als hij maar zelfstandig en gelukkig is. Dan ben ik allang tevreden.”

Lees ook:
Interview ambulant begeleider Marcel van Gorp

Naam en foto zijn op verzoek van de cliënt aangepast.