JEUGDZORG IN CORONATIJD

Hoe gaat het met… ambulant hulpverlener Joop Klerkx?

“Coronatijd is natuurlijk hartstikke lastig, vervelend en raar,” zegt Joop. “Je moet erin mee, je hebt geen keus. Maar je kunt je ook afvragen: wat bréngt het mij eigenlijk?” Hij ziet bij een aantal jongeren en gezinnen heilzame ontwikkelingen die hem aan het denken hebben gezet. “Wat kunnen we eigenlijk leren van deze tijd? Over de waarde van rust, van tijd doorbrengen met elkaar?”

“Ik spreek cliënten die wonderbaarlijk zijn opgeleefd in deze coronatijd, bij wie de last echt lichter is geworden. Niet bij iedereen hoor, nee, het is goed dat ik weer naar de gezinnen toe mag, want na twee maanden moet er echt wel wat ‘gerepareerd en hersteld’ worden. Maar de cliënten die in coronatijd wél een positieve ontwikkeling doormaken, daarvan kunnen we iets leren denk ik. Wat maakt dat iemand ineens opleeft, wat heeft zo’n persoon dan nodig van zijn omgeving? Al een tijdje begeleid ik een jongen van 18 die in zijn jeugd veel narigheid meemaakte: trauma’s, uithuisplaatsingen, nu tijdelijk wonend bij een zorggezin. Veel onrust in zijn hoofd, een ongeleid projectiel zeg maar. Altijd druk, rennend van sportclub, naar vriendin, naar café, naar school, naar bijbaantje. Ik moet nog dit, ik moet nog dat. Met als gevolg dat hij veel spanning en stress ervaart, zijn verdriet en frustratie niet kwijt kan, snel boos wordt en verkeerde keuzes maakt. Al langer zeg ik tegen hem: ‘Pak je rust jongen, dat heb je nodig’. Hij hoort me dan wel aan, maar pakt het niet echt op. Tot corona kwam en al zijn activiteiten ineens stilvielen. In het begin gaf dat veel spanning, maar tot mijn verrassing zei hij na een paar weken: ‘Weet je Joop, ik merk dat ik de laatste tijd niet meer boos ben geworden. Ik voel dat ik meer rust heb, ik neem nu de tijd om na te denken wat voor mij belangrijk is en wat niet. Ik kan dingen beter overzien en plannen. En het is eigenlijk best gezellig om thuis te blijven. In de keren dat ik hem daarna sprak, zag ik hem groeien en sterker worden. Zijn gezicht straalde, de gespannen blik was weg. Dat vond ik zo bijzonder, wat een effect!”

Joop Klerkx, ambulant hulpverlener

Ruzie over de spelregels
Een andere casus waarover ik me heb verbaasd, is een gezin met twee pubermeiden. Veel gedragsproblemen, al jaren in therapie. Een gezin dat normaal écht óveral over ruziet: dat er niet is opgeruimd, dat de meiden te laat uit bed komen enzovoorts. In het begin van corona heb ik ze veel bijgestaan met beeldbellen, de ruzies werden erger, de spanning nam toe. Tot ik ze op een dag met z’n vieren aan tafel zag zitten, een spelletje Monopolie spelend. Ze waren enthousiast, want het ging eigenlijk best goed. Ze hadden al verschillende keren kaartspelletjes gedaan en pas 1 keer ruzie gehad over de spelregels. Toen ik vroeg hoe dat kwam, zeiden ze: ‘Nu we nergens heen kunnen, moeten we er toch maar het beste van maken. Dan kun je elkaar maar beter laten uitpraten, anders schiet het niet op.’ Toen ik vroeg waarom het nu wél lukte, vertelden ze: ‘Het is vooral de rust, dat je niet meer zo druk bent met van alles, meer tijd hebt voor elkaar. Niemand die hoeft te haasten of snel ergens naartoe moet. Die stress is er gewoon niet meer.’

Zijn we normaal te druk?
“Tja, die verhalen zetten je wel aan het denken. Niet alleen bij mijn cliënten, maar je ziet overal om je heen hoe aardig en attent mensen voor elkaar zijn, zoveel meer saamhorigheid in wijken en buurten, mensen die elkaar helpen, elkaar toezingen, elkaars boodschappen doen. Ik vraag me dan af: ‘Waarom kan dat normaal niet? Zijn we te druk voor dat soort dingen?’’. Ja, misschien moet je die conclusie wel trekken. We leefden de laatste jaren toch wel in een wat gespannen, gejaagde maatschappij. Het gezinsleven stond onder druk. Alles moest snel, er was nauwelijks ruimte voor rust en ontspanning. Zelf merk ik ook het verschil, want privé ben ik ook best druk met mijn fulltime baan, sport en vrijwilligerswerk. Door corona heb ik meer tijd doorgebracht met het gezin en dan zie je dat je weer meer naar elkaar toegroeit, je hebt intenser contact met de mensen om je heen. Eigenlijk hetzelfde effect dat we ook altijd terug horen bij de evaluatie van de Ouderkind-weekends die we organiseren. Al die gezinnen zeggen na afloop: ‘Het was zó fijn om meer tijd samen door te brengen’. Wat wij van deze coronaperiode kunnen leren? Ik hoop dat we dit effect kunnen vasthouden. Door meer bewuste keuzes te maken. Wat doe je wel en wat doe je niet? Het leven bestaat niet uit hollen als een paard. Laten we op tijd onze rust nemen en genoeg tijd doorbrengen met de mensen die we liefhebben.”