De dochter (nu 18 jaar) van Nathalie verbleef enkele jaren in diverse behandelgroepen. “Een uithuisplaatsing is verschrikkelijk, kan ik uit ervaring zeggen. Maar soms kan het gewoon niet anders.” Nathalie voelt zich sterk betrokken bij de jeugdzorg en vindt dat er nog veel te verbeteren valt. In haar rol als voorzitter van de cliëntenraad van Pactum (voorheen Rubicon en Bijzonder Jeugdwerk) wil ze zich daar hard voor maken.

Het kan iedereen overkomen
Nathalie vond de uithuisplaatsing erg moeilijk. “Als ouder wil je niets liever dan je kind bij je houden. Als dat niet lukt, is dat heel verdrietig en pijnlijk.” Ze vertelt dat zoiets bij iedereen kan gebeuren, ook bij gezinnen waar verder geen noemenswaardige problemen zijn. “Mijn man is zelf jeugdzorgwerker  van beroep en ja, ook ons is het overkomen. We zijn geen gezin dat makkelijk hulp vraagt, maar achteraf denk ik: we hebben dit onderschat. Het was een patroon dat steeds erger werd. Als er zoiets met je kind aan de hand is, dan heb je weinig aan je eigen professionele kennis, het komt té dichtbij. Je eigen kind is je achilleshiel, het raakt je heel diep.”

We wilden haar niet kwijt
Nathalie en haar man hoopten in het begin dat hun dochter weer normaal thuis zou kunnen wonen. “Dat hebben we met tussenpozen ook geprobeerd, met ambulante begeleiding, maar de situatie bleek keer op keer té heftig.” Tijdens het verblijf van haar dochter op de residentiële groepen deed Nathalie haar best om in verbinding te blijven. “Ik wilde haar niet kwijtraken of haar het gevoel geven dat ze niet meer bij het gezin hoorde. Ze is me net zo dierbaar als mijn andere kinderen en ik kan ondanks alle zorgen, nog steeds de lieve, leuke kant van haar zien. Daarom deed ik zoveel mogelijk mee aan activiteiten op de groepen en haalden we haar alle weekends en vakanties naar huis. Door bij de cliëntenraad te gaan, kon ik nog iets meer betekenen. Dat gaf een goed gevoel, want ik wilde niet aan de zijlijn blijven staan.”

Een stevig, stabiel team maakt het verschil
Nathalie is niet onverdeeld positief over de jeugdzorg. “Ik heb de afgelopen jaren veel groepen van binnen gezien, bij veel verschillende instellingen. Door onze dochter, maar ook door vrienden van haar en via het werk van mijn man. Als je ergens op een groep kwam, merkte je al snel: ‘Hier loopt het niet lekker’ of juist: ‘Hier staan ze als één team om de kinderen heen’. Ik zag dat een stevig, stabiel team echt het verschil kan maken. Dit werk is zo ingewikkeld, je hebt te maken met hele heftige emoties van jongeren. Ik heb veel begrip gekregen voor de hulpverleners op de groepen.  Ze doen hun best om de kinderen te ondersteunen, een goede sfeer te scheppen en leuke activiteiten te organiseren.”

Opkomen voor álle kinderen in de jeugdzorg
“De hulpverleners doen wat ze kunnen, maar het systeem van de jeugdzorg sluit niet aan bij wat jongeren nodig hebben. Te grote groepen, te veel jongeren met ernstige gedragsproblemen bij elkaar, te weinig personeel, toenemende administratieve rompslomp en ondersteunend personeel dat wordt wegbezuinigd. Het is vooral een centenkwestie.”  Nathalie wil als voorzitter van de cliëntenraad niet alleen voor haar eigen kind opkomen, maar voor álle kinderen in de jeugdzorg. “Goede zorg begint met een degelijke visie van de organisatie op wat goede zorg is. En daarnaast is er geld nodig om de medewerkers te ondersteunen in de uitvoering. Als organisatie moet je goed voor je medewerkers zorgen, opdat zij weer goed voor onze kinderen kunnen zorgen. Deze pittige groep jongeren is gebaat bij stabiele teams met zo min mogelijk wisselingen.”

Positieve koers
Nathalie is van mening dat bij Pactum al een positieve koers is ingezet. “Het bewustwordingsproces is op gang gebracht, dat merk ik in gesprekken met het MT. Deze mensen werken er hard aan om de zorg voor jongeren verder te ontwikkelen. Het gaat erom dat je met de kinderen in verbinding blijft. Het management heeft hierop een duidelijke visie geformuleerd. De kunst is nu om die door te trekken in de hele organisatie en daar ook de middelen voor te krijgen. Bijvoorbeeld door kleinschaliger verblijf te organiseren en te werken aan een beter pedagogisch klimaat waarin minder triggers zijn. Medewerkers moeten de ruimte krijgen om zich daarin verder te bekwamen.”

Neem kinderen en ouders serieus
In de cliëntenraad blijft Nathalie ondertussen de boodschap afgeven: ‘Praat mét jongeren in plaats van over jongeren’. Ze zegt: “Jongeren hebben hele zinnige dingen te vertellen, op alle niveaus van de organisatie. Ik bedoel niet dat je de regie volledig bij de jongeren moet leggen, maar je kan wel meer maatwerk proberen te bieden door naar ze te luisteren. Stel bijvoorbeeld dat je al bij de intake aan een jongere vraagt: hoe kan ik het beste reageren als jij in een onveilige situatie komt? Wat wil je dan dat ik doe? Als je het antwoord vastlegt in de hulpovereenkomst, dan kun je ook echt bij het kind aansluiten als het zover komt.” Ze vindt ook dat ouders een grotere rol moeten krijgen in het hulptraject. “Ouders kennen hun kind doorgaans beter dan de hulpverleners. Neem ze serieus en betrek ze zoveel mogelijk bij hun kind. Ouders kunnen of willen niet altijd, maar sluit ze niet bij voorbaat buiten.”

Wil je ook jouw stem laten horen? Dan zijn we op zoek naar jou!

Lees hier meer info over de cliëntenraad en hoe je je kunt aanmelden.