JEUGDZORG IN CORONATIJD

Hoe gaat het met… vaktherapeut Wilmy Potten?

“Bij therapie draait het erom dat je écht, diepgaand contact kunt maken met de ander. Er moet een klik zijn, anders heeft therapie weinig zin”, zegt vaktherapeut Wilmy Potten. In coronatijd geeft Wilmy vaak ambulante therapie via videogesprekken. Meestal op het schermpje van de telefoon, omdat veel jongeren geen laptop of tablet bij de hand hebben. Wat betekent dat voor de kwaliteit van het contact?

“In het begin dacht ik dat die online sessies niet langer dan 10 minuten zouden duren en dat ze oppervlakkiger zouden zijn. Maar ik merkte al snel dat je online nog steeds diepgaande gesprekken kunt voeren, ook anderhalf uur lang. Zelfs bij traumatherapie gaat dat nog verrassend goed. Natuurlijk zitten er ook wel nadelen aan beeldbellen. Het is vervelend als de verbinding hapert terwijl iemand net heel emotioneel wordt. En een groter beeldscherm zou soms handiger zijn. Maar toch ben ik heel enthousiast over hoe het loopt.”

Jongeren praten vrijuit

“De meeste jongeren met wie ik videobel, kennen me al in het echt. Dat scheelt natuurlijk. Als de klik er eenmaal is, dan is het goed te doen. Over het algemeen zie je dat jongeren allang gewend zijn aan deze manier van communiceren, dat doen ze met leeftijdsgenoten ook. Jongeren hebben er geen moeite mee om op een scherm hun kwetsbare kant te laten zien. Als ze op een plek zitten waar ze zich veilig en vertrouwd voelen, zoals hun eigen slaapkamer, kletsen ze gewoon vrijuit. Ik zie dan bijvoorbeeld een meisje praten dat naar zichzelf kijkt en ondertussen even haar haren doet. Dan weet je: voor haar is dit veel normaler dan voor mij.”

Beeldbellen gaat prima

“Vaktherapie is heel breed, er zijn allerlei werkvormen en technieken die je kunt inzetten, of het nu een tekenopdracht, een rollenspel, imaginatie of ontspanningsoefening is. Je kiest een werkvorm die de jongere aanspreekt en die helpt om het therapiedoel te bereiken. Ik merk dat je de meeste technieken ook gewoon via beeldbellen kan doen. Via Skype gaf ik laatst een samenwerkingsopdracht aan een meisje en haar ouders. Ze moesten een onbewoond eiland tekenen en met elkaar overleggen wat ze zouden meenemen. Ik heb het videogesprek opgenomen om het later nog eens terug te kijken met de gedragswetenschapper. Toen konden we heel mooi zien hoe het zit met de interactie en de hechting tussen de gezinsleden.”

Handige tips

Wilmy Potten, vaktherapeut (foto gemaakt door jongere)

“Tijdens een webinar over beeldbellen heb ik allerlei handige tips opgedaan. Hoe je niet alleen je gezicht, maar ook je handen kunt inzetten om de ander iets uit te leggen. Dat je letterlijk nabijheid of afstand tot de ander kunt creëren door in of uit te zoomen op je gezicht. En dat het handig kan zijn om je scherm in te delen in vakken. Dat pas ik bijvoorbeeld toe bij schematherapie. Dan laat ik een jongere kijken naar de verschillende kanten van zichzelf: de kritische kant, de grenzeloze kant enzovoorts. Normaal zet ik dan stoelen in de ruimte en vraag ik iemand op een bepaalde stoel te gaan zitten. Nu vraag ik een jongere plaats te nemen in een ander vak op het scherm. Verrassend, maar dat werkt dus precies hetzelfde.”

Verbinding maken

“Naast online therapie geef ik ook live therapiesessies in Deurne. Vooral aan de jongeren die op de groepen verblijven. Dat gaat goed, alleen het verplicht afstand moeten houden is niet altijd prettig. Zeker als een jongere het moeilijk heeft. Dan wil ik toch het liefst dichterbij gaan staan, naast iemand hurken, een hand op de schouder leggen. Dat mag nu niet meer. In deze tijd bedenken we allerlei alternatieven om jongeren toch de verbinding te laten voelen. Wat een jongere kan helpen is een ontspanningsoefening waarbij je je ogen dicht doet en visualiseert dat de therapeut naast je komt staan en je hand vasthoudt. Tijdens een cursus hoorde ik van een methode om een fleece deken in te zetten. Zo kun je ieder een uiteinde vasthouden als lijntje naar elkaar. Ja, ik was in het begin wel wat sceptisch, maar het werkt echt!”

Toekomstige kansen

“Als corona voorbij is, vind ik beeldbellen niet iets om mee te stoppen. Ik denk dat het prima afgewisseld kan worden met face to face contact. Het hangt natuurlijk ook af van het doel van de therapie. Zeker bij de lichte doelen is beeldbellen goed mogelijk. Een collega kwam met het idee om de therapie bijvoorbeeld te beginnen met live sessies waarin je een jongere opdrachten geeft om thuis mee te oefenen en dat je het huiswerk vervolgens bespreekt via beeldbellen. Ook zie ik mogelijkheden voor de tussentijdse evaluaties met de jongere, ouders en casemanager. Nu zijn die vaak lastig in te plannen, met name vanwege de drukke agenda van de casemanager. Maar een casemanager kan natuurlijk ook prima via beeldbellen aanwezig zijn. Scheelt een hoop reistijd.”