Jongerenopbouwwerk Helmond kijkt positief terug op 2018
Het Jongerenopbouwwerk (JOW) van Bijzonder Jeugdwerk was in 2018 actief in 11 Helmondse wijken. De 5 jongerenopbouwwerkers spraken ruim 3000 Helmondse jongeren, op hun hangplekken en tijdens activiteiten. Er werd ingezet op leefbaarheid in wijken, het verbinden van jongeren aan de wijk, het terugdringen van risicogedrag bij jongeren en het bestrijden van overlast. De populairste hangplekken in 2018 waren de Heistraat (binnenstad) en Noorderlicht (Noord). Whatsapp werd steeds vaker gebruikt om snel te kunnen communiceren met buurtbewoners over overlastsituaties. Ook werden tal van activiteiten georganiseerd om jongeren van de straat te houden en te verbinden met de wijk.
Warme zomer, meer jeugd op straat
Hoe vaker jongeren rondhangen op straat, hoe groter de kans op overlast en criminaliteit. Die kans wordt kleiner door toezicht, zo blijkt uit onderzoek (Evelien Hoeben, 2016). Jongerenopbouwwerkers investeren daarom veel in contacten met jongeren op straat. Zij begeven zich het liefst op de plekken waar jongeren elkaar ontmoeten, vaak in de middag, avond of nacht. Met name in de warme (zomer)maanden – van april tot begin november – waren er veel jongeren op straat. De meerderheid bestond uit jongens en voor minder dan 10% uit meisjes. Voor vrijwel al deze jongeren geldt dat er weinig toezicht is van ouders of andere volwassenen. Het ontmoeten van leeftijdsgenoten is een belangrijke reden, maar ook het ‘weg willen zijn van thuis’. Zo’n 20 – 25% van de groepen werd gesignaleerd met softdrugs (vooral blowen), zij werden hierop actief aangesproken. In de binnenstad werd in 2018 een toename gesignaleerd van het aantal jonge jongens (ca. 14 jaar) op overlastlocaties. Deze jongens bleken nog zoekende naar een groep om zich bij aan te sluiten. Jongerenopbouwwerkers investeerden preventief in deze doelgroep, om later problemen te voorkomen.
Overlast Helmondse jongeren stabiel, met enkele uitschieters
De overlast van jeugdgroepen was in 2018 vergelijkbaar met andere jaren. Tweederde van alle overlastgevende jongeren werd aangetroffen in de binnenstad, Centrum en West. Nieuwkomer was de Groenstraat waar diverse jeugdgroepen werden gesignaleerd en aangesproken. Door hier stevig op in te zetten, kon de overlast worden beperkt. De jongerenopbouwwerkers spraken jongeren aan op hun gedrag en maakten hen bewust van de overlast. Ook boden ze een luisterend oor en hielpen ze jongeren op weg bij kleine hulpvragen. Bij meerdere grote problemen (zoals dakloos, schulden, geen opleiding/werk) werd de jongere meegenomen naar het Jongeren Inloop Punt (JIP) voor een individueel begeleidingstraject. Ervaringsdeskundigen uit de straatcultuur werden ingezet om de harde kern te bereiken. Jongerenwerker Anke van Weert: “Contact leggen met jongeren is niet alleen belangrijk voor het terugdringen van overlast, maar ook om jongeren op het rechte pad te houden. Veel jongeren die wij spreken, hebben in hun leven niet de allerbeste start gehad en kunnen wel wat aanmoediging gebruiken. Het is voor hen niet vanzelfsprekend om voor een positieve toekomst te gaan. Wij laten deze jongeren zien hoe het ook anders kan.”
Jeugdgroepen verspreiden zich razendsnel, dus jongerenwerkers ook
“Wat verder opvalt”, zegt Anke, “is dat jeugdgroepen de laatste tijd minder solide zijn geworden. Hun gedrag is veel dynamischer. Waar je vroeger zag dat vaste groepen jongeren een lange periode rondhingen op dezelfde hangplekken, zie je nu dat jongeren sneller wisselen van samenstelling en van hangplek. De invloed van social media zien we hierin hier terug. Online wordt afgesproken waar men elkaar ontmoet. De overlast is minder voorspelbaar geworden en ook sneller weer verplaatst of verdwenen. Als professionals passen wij ons aan en zijn we in 2018 meer wijkoverstijgend gaan werken. Een jongerenopbouwwerker is niet meer alleen aan zijn eigen wijk gebonden, we zijn dáár waar het nodig is. Bepaalde plekken waar veel overlast werd gemeld, zoals De Groenstraat, werden bijvoorbeeld intensief bezocht door jongerenopbouwwerkers van meerdere wijken.” In 2018 werd nauw samengewerkt met partners in het lokale netwerk, zoals de gemeente, Novadic-Kentron, de LEV-groep en de woningcorporaties. Samen zetten de partners zich in om risicogedrag te bestrijden en jongeren perspectief te bieden. Door deelname aan het Jeugdpreventieteam, kan het JOW snel inspelen op signalen van overlast.
Buurtbewoners werken mee aan leefbare wijken
Buurtbewoners zijn een belangrijke, niet te onderschatten partner voor het Jongerenopbouwwerk. Steeds meer buurtbewoners zijn actief betrokken bij het verbeteren van de leefbaarheid in de wijk. “Actief burgerschap wordt door ons aangemoedigd, want we zijn helaas niet 24 uur per dag in de wijk aanwezig. Daarom sporen we wijkbewoners aan om ook zelf, op een positieve manier, in gesprek te gaan met jongeren.” In veel wijken werd een WhatsApp groep aangemaakt voor wijkbewoners die de situatie mee in de gaten willen houden. De bewoners meldden hun signalen via WhatsApp en de jongerenopbouwwerkers lieten weten welke locaties werden bezocht, wat ze daar aantroffen en welke maatregelen werden genomen. De jongerenopbouwwerkers gingen ook regelmatig op huisbezoek bij buurtbewoners die overlast meldden. “Samen met de bewoners brachten we de overlast in beeld, wisselden we telefoonnummers uit en maakten we concrete afspraken. Ook organiseerden we buurtbijeenkomsten waarin we samen met de buurt bekeken hoe we de overlast op langere termijn kunnen beperken.”
Verbindende activiteiten voor jong en oud
Het Jongerenopbouwwerk organiseerde in 2018 diverse activiteiten om jongeren van de straat te houden. Succesvol waren het Nachtvoetbal tijdens de Ramadan, Jongerenfitness in de binnenstad en het jaarlijkse Straatvoetbaltournooi. Voor het 4e jaar werd het project We Are Neighbours (www.weareneighbours.nl) georganiseerd, om meer begrip te kweken tussen jongeren en groepen bewoners in Helmond. Voor al deze activiteiten was de animo groot. Samen met het Tienerhuis en de LEV-groep werd een banenmarkt georganiseerd om jongeren aan een bijbaantje te helpen. Bij verschillende activiteiten werden bewoners gevraagd zich in te zetten als vrijwilliger, onder begeleiding van professionals. Het netwerk van de jongerenopbouwwerkers werd in 2018 verder uitgebreid. “We namen bijvoorbeeld deel aan het project ‘Achter de Voordeur’ waarin we op huisbezoek gingen bij gezinnen met kinderen. Ook participeerden we in naschoolse activiteiten van een basisschool, om onze toekomstige ‘klantenkring’ alvast te leren kennen. In 2019 willen we onze kennis over de straatcultuur gaan delen via workshops om zo de zelfredzaamheid van wijkbewoners verder te vergroten.”
Bekijk hier de factsheet van het JOW 2018 (pdf)
Lees meer over het JOW van Bijzonder Jeugdwerk